Jak pokonać kryzys w związku?

Kryzys w związku wydaje się czymś strasznym, co niechybnie prowadzi do katastrofy i zakończenia relacji. Tymczasem badania psychologiczne pokazują, że nie da się go uniknąć. W każdej relacji, która opiera się na bliskości, czasem pojawiają się jakieś trudności wymagające przezwyciężenia. Niekiedy mają one charakter całkowicie naturalny i rozwojowy, np. wynikają z narodzin dziecka czy zamieszkania razem. Jeśli przejdziemy przez te trudności, to nasza relacja ulegnie wzmocnieniu. Dopadł Was kryzys w związku? Co robić w zaistniałej sytuacji?

Jak zidentyfikować przyczyny kryzysu?

Niekiedy kryzys w związku ma charakter rozwojowy i jest nieunikniony. Każda zmiana, jaka zachodzi w naszym życiu, odbija się również na relacji romantycznej. Narusza bowiem dotychczasowy stan równowagi i niekiedy wymaga wypracowania nowych rozwiązań. Przestaje się sprawdzać to, co działało do tej pory. Np. jako bezdzietna para mieliśmy całe wieczory dla siebie i ogromny apetyt na seks. Po narodzinach dziecka przytłoczyła nas liczba obowiązków i ciężej nam wygospodarować chwilę na bliskość fizyczną.

Poza tym kryzys w związku wynika z:

• okoliczności zewnętrznych, np. trudności mieszkaniowych, które przyczyniły się do współdzielenia dachu nad głową z teściami,
• okoliczności wewnętrznych – jeden z partnerów poczuł się znudzony przewidywalnością w związku i dopuścił się zdrady.

Istnieją różne przyczyny kryzysu w związku. Niektóre sięgają bardzo daleko wstecz. Np. w dzieciństwie nie okazywano nam uczuć i zainteresowania. W rezultacie nadmiarowo zabiegamy o nie w dorosłym życiu. Gdy partner poświęca uwagę dziecku, psu czy swojej pasji, czujemy nieadekwatną zazdrość. Niekiedy jest tak silna, że nie umiemy nad nią panować, przez co kłócimy się i wszczynamy awanturę.

Niekiedy za kryzys w związku odpowiada niska samoocena. Nie czujemy się atrakcyjnie w swoim ciele, więc unikamy zbliżeń seksualnych. Partner ma o to żal. Poza tym oddalamy się od siebie, bo rezygnujemy z więziotwórczej funkcji seksu.

Zanim przejdziemy do praktycznych wskazówek, jak pokonać kryzys w związku, zastanów się, co go mogło spowodować. Bądź szczera/szczery, nawet jeśli to Ty popełniłaś/popełniłeś błąd. Przyznanie się do niego stanowi pierwszy krok ku procesowi zmiany i naprawy. Nie znając przyczyny problemów w relacji, nie ruszysz z miejsca. 

Rozpoznanie problemu – objawy kryzysu

Kiedy dosięga nas kryzys w związku, jak go pokonać?, staje się naturalnym pytaniem. Zanim jednak przejdziemy do konkretnych rozwiązań, chciałabym, abyś zastanowiła/zastanowił się, po czym wnioskujesz, że borykasz się z nim w swojej relacji.

Czasem błędnie interpretujemy pewne emocje i sytuacje, przypisując im niewłaściwe znaczenie. Np. to całkowicie normalne, że czasem nie masz ochoty na seks z partnerem. Powodem do niepokoju nie jest też sytuacja, w której nie chcesz spędzać wieczoru z ukochaną osobą, bo wolisz spotkać się z przyjaciółką. Dopóki spadek libido i potrzeba autonomii nie definiuje całego wspólnego życia, to zazwyczaj nie dzieje się nic złego. O problemie mówimy, gdy jakieś zachowanie zaczyna przeważać, nabierać na sile i utrzymywać się przez dłuższy czas.

Najczęściej spotykane objawy kryzysu w związku to:

• zanik współżycia seksualnego z partnerem,
• unikanie wspólnych weekendów i wieczorów, ucieczka w pracę lub przyjaźń,
• nieuwzględnianie drugiej osoby w planach na przyszłość,
• niepytanie partnera/partnerki o zdanie ws. mających wpływ na wspólne życie, np. awans połączony z przeprowadzką do innego miasta,
• obojętność i brak zainteresowania życiem partnera/partnerki,
• brak wzajemnego szacunku,
• okazywanie pogardy partnerowi/partnerce,
• rozglądanie się za nowym partnerem/partnerką,
• zdrada,
• unikanie rozmów na poważne tematy związane z życiem we dwoje,
• pojawienie się sztywnego podziału na moje/twoje.

Jak przetrwać kryzys w związku?

Zależy Ci na dotychczasowej relacji i zastanawiasz się, jak zażegnać kryzys w związku? Pierwszy krok stanowi uświadomienie sobie problemu. Przyznaj, że go macie i zastanów się, kiedy rozpoczęły się trudności. Jeśli tylko możesz, odpowiedz sobie na pytanie, z czego wynikają. 

Następnie znajdź z partnerem przestrzeń i czas na przeprowadzenie szczerej rozmowy. Nie atakuj drugiej strony. Postaw na otwartą komunikację opartą na asertywności. Np. martwi mnie, że ostatnio spędzamy mało czasu we dwoje, rzadko ze sobą rozmawiamy i nie uprawiamy seksu od kilku miesięcy. Czuję, że się od siebie oddalamy, a bardzo tego nie chcę. Co moglibyśmy razem zrobić, aby to zmienić?

Taki komunikat pokazuje, że wspólnie przyczyniliście się do zaistniałych trudności i wspólnie możecie je przezwyciężyć. Partnera traktujecie jak równego sobie i stronę w dyskusji. W związku z tym, że go nie atakujecie, istnieje spora szansa, że odpowie na Wasz komunikat.

Następnie wspólnie zastanówcie się, co możecie zrobić. Niekiedy brak czasu na rozmowę i seks wynika z wychowywania małego dziecka. W takiej sytuacji umówcie się, że raz na dwa tygodnie będziecie wychodzili na randkę. Oddacie wówczas dziecko pod opiekę dziadków lub opiekunki. Sami zaś pojedziecie do restauracji. 

Jak pokonać kryzys w związku?

Chcesz pokonać kryzys w związku, ale nie wiesz, jak tego dokonać, bo nie umiecie się porozumieć? Zdarza się, że choć kochamy się wzajemnie, nie potrafimy ze sobą rozmawiać na trudne tematy. Nierzadko nasze problemy z komunikacją sięgają dzieciństwa. Jeśli rodzice nie pozwalali nam otwarcie wyrażać swojego zdania i próbowali nas stłamsić, nie przekazali nam dobrych wzorców. W rezultacie nie wiemy, jak rozmawiać o swoich emocjach i potrzebach. Wybieramy milczenie lub agresywne oskarżenia, bo nie znamy zdrowych metod komunikacji. Na szczęście możemy nad tym pracować. Dobrym rozwiązaniem wydaje się terapia par.

Praca nad zaufaniem

Myślisz o tym, jak przezwyciężyć kryzys w związku, w którym właśnie utknęliście? Przyjrzyj się temu, czy ze sobą otwarcie rozmawiacie. Jeśli nie, to zastanów się, czy zaufanie w związku nie zostało ostatnio naruszone. Niekiedy niepozorne zdarzenie wywiera ogromny wpływ na naszą relację romantyczną. 

Załóżmy, że partner opowiedział o naszych problemach z zajściem w ciążę swojej matce. Czujemy, że przekroczył nasze granice, ale nie umiemy otwarcie o tym rozmawiać. Mało tego, milczymy i ukrywamy swoje emocje wraz z potrzebami, aby ponownie nie paść ofiarą braku lojalności. Nie chcemy, aby znów osoba trzecia dowiedziała się o czymś tak intymnym.

Bez zaufania nie ma mowy o udanym związku opartym na bliskości. Jeśli chcemy, aby łączyła nas silna więź, odsłaniamy swoje miękkie podbrzusze i dopuszczamy partnera do swoich intymnych przeżyć. Gdy tego nie robimy, nasza relacja traci solidny fundament i jest narażona na postępującą erozję. 

Zaufanie w związku możemy próbować odbudować. Dotyczy to różnych wydarzeń, także tych, w których jeden z partnerów dopuścił się zdrady. Pamiętajmy jednak o tym, że nie każdy zasługuje na to, aby ponownie obdarzyć go zaufaniem. Jeśli druga strona stosuje wobec Ciebie przemoc lub manipulację, zadbaj o swoje bezpieczeństwo. W tym wypadku nie warto ratować związku. Podobnie jak w sytuacji, gdy zdrady partnera powtarzają się regularnie, mimo że razem uczęszczacie na terapię dla par.

Praca nad sobą

Jak przeżyć kryzys w związku? Niekiedy pracujemy nad nim razem, ale czasem lepszym rozwiązaniem wydaje się psychoterapia indywidualna. Możesz również wprowadzić zmiany w swoim zachowaniu dzięki lekturze wartościowych poradników psychologicznych. Istnieje wiele rozwiązań, które pomogą Ci poznać nieadaptacyjne wzorce myślowe i behawioralne. Zmieniając je na bardziej realistyczne i adekwatne, dostrzeżesz poprawę w związku. 

Kiedy mamy niskie poczucie własnej wartości, a w swoim domu rodzinnym nie otrzymaliśmy miłości i zainteresowania, możemy przejawiać skłonność do zazdrości. Jej charakter jest nadmiarowy i nieadekwatny do sytuacji. Partner nie daje nam żadnych powodów do niepokoju, ale my wszczynamy awanturę, bo naszym zdaniem za mało z nami rozmawia i pewnie nas zdradza. Wspomniana sytuacja może wskazywać na niską samoocenę, nad którą pracuje się indywidualnie ze specjalistą. Sesje psychoterapeutyczne pomagają nam zbudować stabilne i zdrowe poczucie własnej wartości. Długofalowo przekłada się to na poprawę relacji z partnerem i przezwyciężenie trudności w związku. 

Terapia dla par w kryzysie

Niekiedy samemu trudno pokonać kryzys w związku. Próbujemy ze sobą rozmawiać, ale każde spotkanie kończy się kłótnią. Zaczynamy formułować zarzuty pod adresem drugiej strony i przerzucamy się odpowiedzialnością za problemy w relacji. Nie przybliża nas to do rozwiązania trudności.  Wzajemne oskarżenia niszczą resztki więzi i sprawiają, że w partnerze widzimy swojego przeciwnika. Pamiętajmy, że związek to gra zespołowa. Rzadko zdarza się, że odpowiedzialność za problemy ponosi tylko jedna strona. Zazwyczaj obie się do nich przyczyniają. Jeśli nie umiecie zarządzać trudnymi emocjami i dajecie się im ponieść, dobrym rozwiązaniem wydaje się terapia dla par. Czy warto z niej skorzystać?

Psychoterapia dla par pomaga wypracować porozumienie. Spotykamy się bowiem na neutralnym gruncie, czyli w gabinecie specjalisty, który moderuje przebieg rozmowy. Dba o to, abyśmy nie używali komunikatów, które ranią partnera. Psychoterapeuta pokazuje nam, jak możemy rozmawiać o swoich potrzebach i emocjach, nie krzywdząc przy tym drugiej osoby. Asertywna komunikacja ułatwia osiągnięcie porozumienia, bo jest wolna od wzajemnych oskarżeń, które sprawiają, że działamy defensywnie. Wielu z nas broni się poprzez atak. 

Pamiętajmy też, że gdy powiemy partnerowi coś nieprzyjemnego, to druga osoba może nie umieć nam tego wybaczyć. Niektórzy latami chowają urazę z powodu pewnych sformułowań, bo te mocno zabolały i przez to zapadły w pamięć. Nie dopuszczajmy do sytuacji, aby poróżnił nas i oddalił od siebie zbyt emocjonalny ton wypowiedzi. Mówmy o swoich uczuciach i spostrzeżeniach w sposób asertywny.

Wielu z nas ma problemy z komunikacją potrzeb i emocji, które sięgają czasów dzieciństwa. Nikt nie nauczył nas, jak wyrażać je w zdrowy sposób. Terapeuta par podzieli się z nami tą cenną umiejętnością i pokaże, jak w prosty sposób możemy rozwiązać wiele problemów w związku. Wystarczy, że odpowiednio sformułujemy swoje komunikaty, a porozumienie stanie się bardziej osiągalne.

Poza tym niekiedy nieprawidłowo rozpoznajemy przyczyny kryzysu w związku. Wydaje nam się, że brakuje nam zaangażowania partnera w sprawy domowe, a podczas sesji wychodzi na jaw, jak bardzo pragniemy czułości ze strony drugiej osoby. Nie potrafimy jednak o nią poprosić, bo wymagałoby to ujawnienia naszej słabej strony. Zaczynamy zatem wszczynać awantury o drobiazgi. Terapeuta par pomaga nam w dotarciu do źródeł problemów i ich przepracowaniu.

Pamiętajmy, że specjalista nas nie ocenia. Nie opowiada się także po żadnej ze stron i nie udziela porad. Może natomiast zaproponować nam pewne ćwiczenia, które doprowadzą nas do cennych wniosków i ułatwią przegnanie kryzysu ze związku.

Jak rozmawiać o kryzysie w relacji?

Jak pokonać kryzys w związku? Zapewne domyślasz się już po wcześniejszych akapitach, że klucz do sukcesu stanowi odpowiednio przeprowadzona rozmowa. Niekiedy problem dostrzega tylko jedna strona. Niekiedy obie, ale nie potrafią ze sobą o tym rozmawiać. Jeśli macie trudności z komunikacją, nie wstydźcie się poprosić terapeutę par o profesjonalną pomoc. Gdy natomiast czujecie, że jesteście sami w stanie stawić czoła problemom, to zróbcie to, ale w sposób asertywny i wolny od wzajemnych oskarżeń. 

1. Znajdźcie odpowiedni czas i miejsce na rozmowę. Nie przeprowadzajcie jej w biegu, ani wtedy gdy czujecie się zmęczeni czy zestresowani. Kiepskie samopoczucie sprawia, że wykorzystujemy swoje automatyczne reakcje, które nie zawsze są adaptacyjne. Często natomiast oddalają nas od siebie i prowadzą do zaognienia konfliktu.
2. Unikajcie wzajemnych oskarżeń, w tym przypadku liczy się relacja a nie racja. Starajcie się sobie nie przerywać. Gdy mówi jedna strona, druga jej słucha. Następnie odnosi się do jej wypowiedzi.
3. Zachowujcie otwarty umysł. Niekiedy sytuacja jest dużo bardziej złożona, niż nam się wydaje. Zdarza się, że partner rzuca zupełnie nowe światło na konflikt.
4. Zastanówcie się razem, jak możecie przezwyciężyć kryzys w związku.
5. Wprowadźcie zmiany w życie.
6. Oceńcie ich skuteczność po kilku tygodniach/miesiącach.
7. Jeśli nie udało Wam się we dwoje rozwiązać kryzysu w związku, to może przyjęliście błędne założenia lub niewłaściwe strategie. Skorzystajcie z profesjonalnej pomocy psychoterapeuty par. Rzuci on nowe światło na Wasze trudności, bo zachowuje obiektywizm, którego Wam brakuje ze względu na emocjonalne zaangażowanie w sprawę.

Podsumowanie – jak pokonać kryzys w związku?

Kryzys w związku jest nieunikniony. Pojawia się w następstwie zmian. Niektóre mają pozytywny charakter, vide narodziny dziecka, awans w pracy, ale modyfikują nasze dotychczasowe życie we dwoje. Dostosowanie się do nich wymaga czasu i nie wszystkim się to udaje. Niekiedy warto rozważyć terapię dla par, aby wraz ze specjalistą przepracować pewne trudności. Zdarza się, że lepszym rozwiązaniem okazują się spotkania indywidualne. Jeśli problem tkwi w nas i ma związek np. z niską samooceną, to sesje z psychoterapeutą pomogą nam zmienić siebie, a to z kolei wpłynie korzystnie na związek.

To nie kryzys w związku zabija miłość, bo jak wspominałam, zazwyczaj wiąże się ze zmianami, których nie możemy uniknąć. Problem tkwi w tym, jak reagujemy na trudności. Niektórzy od razu się poddają i rozpoczynają nowy związek. Inni zamykają się w sobie i zamiatają problem pod dywan, przez co jeszcze bardziej oddalają się od partnera. Nie brakuje też osób, które konflikt starają się rozwiązać. Najpierw podejmują samodzielną próbę, przeprowadzając rozmowę w życzliwej i otwartej atmosferze. Gdy to nie pomaga, zapisują się na terapię par.

Niekiedy wystarczy niewiele, by pokonać kryzys w związku. Otwierając się na drugą osobę i asertywnie komunikując swoje potrzeby, zbliżamy się do szczęśliwego zażegnania sporu. Zdarza się, że w niewłaściwym miejscu dopatrujemy się źródeł konfliktu, ale doświadczony psychoterapeuta par pomaga nam w postawieniu trafnej diagnozy. Pamiętajmy, że konsultacja ze specjalistą nikogo dziś nie stygmatyzuje. Nie czekajmy, aż w związku zrobi się naprawdę źle, tylko działajmy od razu.

Bibliografia:

1. Johnson S.; Siedem rozmów wzmacniających związek; Wydawnictwo Feeria, 2023
2. Kallos-Lilly V., Fitzgerald J.; Porozmawiajmy o emocjach: zeszyt ćwiczeń dla par; Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019
3. Kirshenbaum M.; Trzy kroki do dobrego związku; Wydawnictwo Feeria, 2022
4. Kowalczyk R., Krawczyk D., Stola A.; Sztuka bycia razem; Wydawnictwo Agora, 2023
5. Perel E.; Inteligencja erotyczna; Znak Literanova, 2023

Joanna Walczak

W pracy z klientami najważniejsze jest dla mnie indywidualne podejście.

Choć wydaje się, że ludzie mają podobne problemy i wszystko da się opisać konkretną jednostką chorobową, wierzę, że nie ma dwóch tych samych historii. Ważne jest dla mnie także stworzenie przestrzeni, w której klient poczuje się bezpiecznie – i w której łatwiej będzie nam wzajemnie się rozumieć. Dobre relacje są bardzo istotne w mojej pracy. W życiu także! W trakcie prowadzenia terapii indywidualnych wielokrotnie zauważyłam, jak wiele problemów związanych jest z relacjami właśnie. Zdarzało mi się zapraszać na sesję partnerów moich klientek – i wychodziło z tego dużo dobrego. Dlatego naturalnym krokiem było dla mnie pójście w stronę terapii par.

Jestem magistrem psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, posiadam Certyfikat Psychoterapeuty Poznawczo-Behawioralnego (PTTPB nr 482), ukończyłam studia podyplomowe z zakresu seksuologii klinicznej na SWPS.